του πατρός Μιχαήλ Ολέκσα
Οι Εσκιμώοι Γιαπίκ στη νοτιοδυτική Αλάσκα εξαρτώνται από τη συγκομιδή εκατοντάδων σολομών κάθε καλοκαίρι για να θρέψουν τις οικογένειές τους ολοχρονίς. Στις αρχές του αιώνα, μια κοινοπραξία βρετανών και καναδών επενδυτών ανακοίνωσε το σχέδιό της να ανοίξει το μεγαλύτερο ορυχείο χρυσού και χαλκού στον κόσμο στις πηγές του μεγαλύτερου ψαρότοπου άγριου σολομού στον κόσμο, δίπλα στις όχθες της λίμνης Ιλιάμνα, της μεγαλύτερης λίμνης της Αλάσκας . Οι ιθαγενείς λαοί ήταν συντριπτικά αντίθετοι σε αυτό, αλλά φαινόταν ότι η κυβέρνηση (αναζητώντας φορολογικά έσοδα) και οι δισεκατομμυριούχοι επενδυτές θα αποκτούσαν την έγκριση για το τεράστιο έργο.
Σχεδόν όλοι οι Εσκιμώοι Γιαπίκ και οι ινδιάνοι Τανάινα στα χωριά της περιοχής αυτής είναι Ορθόδοξοι χριστιανοί, έχοντας μεταστραφεί στον χριστιανισμό όταν ακόμα η Αλάσκα ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Οι Ορθόδοξοι ιεραπόστολοι έμαθαν τις γλώσσες τους και παρουσίαζαν το Ευαγγέλιο του Χριστού ως μια εκπλήρωση και ολοκλήρωση αυτών που ήδη πίστευαν αυτές οι φυλές. Οι ντόπιοι αντιλαμβάνονταν ήδη πως ήταν λάθος να ψεύδεσαι, να κλέβεις, να σκοτώνεις, να εποφθαλμιάς ή να βλασφημείς. Ποτέ δεν είχαν ακούσει την εντολή του Χριστού “Αγάπα τους εχθρούς σου”. Όταν όμως δέχτηκαν το Ευαγγέλιο, σταμάτησαν επίσης όλους τους ενδοφυλετικούς πολέμους και τη βία. Και σύντομα παρήγαγαν τους δικούς τους κληρικούς που τελούσαν τις Ορθόδοξες ακολουθίες στις τοπικές τους γλώσσες.
Στο πλαίσιο του ετήσιου λειτουργικού κύκλου, ο Μέγας Αγιασμός των υδάτων τελείται κανονικά κάθε Γενάρη, τα Θεοφάνια. Στην Αλάσκα αυτό σημαίνει ότι θα σκάψει κανείς στον πάγο μια τρύπα σε σχήμα σταυρού, και θα κάνει λιτανεία ώστε να ρίξει τον σταυρό στο ποτάμι ή τη λίμνη μέσα από τον πάγο. Η επίκληση της ευλογίας του Θεού πάνω στα νερά έχει γίνει ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή κάθε ενορίας. Έτσι, όταν ανακοινώθηκε το σχέδιο της Pebble που επαπειλούσε να μολύνει και να δηλητηριάσει τις λίμνες και τα ρέματα, η Ορθόδοξη Επισκοπική Συνέλευση, που αποτελείται από κλήρο και λαό, συγκεντρώθηκε με τον επίσκοπο, και πέρασαν ομόφωνα ψήφισμα ότι «ζητούν την ευλογία του Θεού» για κάθε αναπτυξιακό έργο που θα βελτίωνε τη ζωή του λαού, αλλά περικρατούν κάθε τέτοια ευλογία για «κάθε αναπτυξιακό έργο που απειλεί να δηλητηριάσει ή να επιμολύνει τα νερά, που θεωρούμε ιερά».
Τον επόμενο Ιανουάριο, ο σεβασμιώτατος αρχιεπίσκοπος Βενιαμίν ήρθε αεροπορικώς από την Καλιφόρνια ώστε να αγιάσει τα ύδατα με τον Μεγάλο Αγιασμό. Η παρουσία του προσέθεσε ιδιαίτερη σημασία στον αγιασμό και προξένησε το ενδιαφέρον εθνικών τηλεοπτικών δικτύων. Ο κύριος Ρόμπερτ Γκίλλαμ, ένας πλούσιος τραπεζίτης στο Άνκορατζ κάλυψε εξάλλου με χορηγία ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές διαφημίσεις ώστε να δώσει φωνή στους ιθαγενείς πληθυσμούς κατά τη δημόσια συζήτηση για το ορυχείο Pebble.
Τελικώς, το κράτος οργάνωσε δημοψήφισμα για το ζήτημα του ορυχείου, και ο σύνολος πληθυσμός της Αλάσκας ψήφισε εναντίον του ορυχείου σε κάθε περιφέρεια. Αυτό σημαίνει ότι η ψήφος που αντιτίθετο στο ορυχείο ήταν ομόφωνη. Μόνο η Ορθόδοξη Εκκλησία πήρε δημόσια θέση ενάντια στο ορυχείο. Καμία άλλη θρησκευτική ομάδα δεν είχε το κουράγιο να αντισταθεί, αλλά οι Ορθόδοξοι, που για αιώνες ζητούσαν από τον Θεό να ευλογήσει και να αγιάσει τα ύδατα, δεν μπορούσαν να παραμείνουν σιωπηλοί και να επιτρέψουν να δηλητηριαστούν τα νερά. Τόσο αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε έστειλε τον Υιό Του τον μονογενή.
